Gmina Rypin położona jest we wschodniej części województwa kujawsko–pomorskiego. Swoim obszarem otacza inną jednostkę podziału administracyjnego kraju tj. miasto Rypin. Administracyjnie gmina jest podzielona na 24 sołectwa i zamieszkuje w niej 7700 osób. Ogólna powierzchnia gminy wynosi 13.194 ha, w tym użytków rolnych 11.025 ha (83,6 %), lasów i gruntów leśnych – 982 ha (7,4 %). Na terenie gminy występują dwa jeziora: Czarownica (22,4 ha) i Sadłowskie (21,6 ha). Gmina graniczy także z jeziorem Długie (103 ha), położonym na terenie gminy Wąpielsk.
Głównym źródłem utrzymania większości mieszkańców jest praca w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Funkcjonuje ich ok. 1200 oraz ok. 800 działek o pow. do 1 ha. Dominującą w gospodarstwach rolnych jest produkcja roślinna, zwierzęca oraz sadownictwo. W pełni rozwiązane są na terenie gminy sprawy telefonizacji i wodociągów.
Całkowita długość sieci zaopatrzenia w wodę wynosi w gminie ponad 335 km i woda doprowadzana jest z 4 stacji uzdatniania do 1486 odbiorców. Długość sieci wodociągowej w latach: 1990 – 21 km, 1994 – 156 km, 1998 – 250 km, 2002 – 266 km, 2006 – 300 km, 2010 – 335,4 km.
Od 2003 roku prowadzone są inwestycje w zakresie budowy kolektorów ściekowych, za pomocą których ścieki odprowadzane są do oczyszczalni ścieków w Rypinie. W 2011 roku wybudowano sieć kanalizacyjną we wsi Kowalki a w 2012 roku we wsi Marianki. Aktualnie długość całej sieci wynosi 21,881 km i podłączonych jest do niej 261 gospodarstw domowych.
W zakresie gospodarki odpadami w 2003 roku przy udziale finansowym gminy w ramach Związku Gmin Rypińskich wybudowano Regionalny Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych w Puszczy Miejskiej. Wprowadzono selektywną zbiórkę odpadów ustawiając na terenie gminy 31 stanowisk z pojemnikami na papier, szkło i plastik. Gmina w połowie dofinansowała także zakup przez mieszkańców gminy 690 pojemników na śmieci. W trosce o ochronę środowiska naturalnego gmina od szeregu lat wspomaga budowę przydomowych oczyszczalni ścieków. Do tej pory wybudowano ich 1032 szt. Gmina wspomaga również oczyszczanie małych zbiorników wodnych (593 szt).
Na terenie gminy dobrze rozwinięta jest sieć dróg lokalnych. Drogi gminne o długości 141 km w 1990 roku były to przede wszystkim drogi gruntowe. Budowa dróg utwardzonych to jedna z ważniejszych potrzeb mieszkańców gminy. Dlatego też corocznie inwestycje takie są prowadzone przy udziale środków zewnętrznych. Łącznie utwardzono drogi na długości 57,5 km. Wybudowano również ponad 2600 mb chodników. Gmina partycypuje także w kosztach modernizacji dróg będących w zarządzie powiatu rypińskiego. Tylko w 2009 roku dofinansowanie to wyniosło ponad 220 tyś zł. na drogę Wąpielsk – Rypin, której II etap realizowany jest w roku bieżącym.
W 2006 roku wspólnie z miastem Rypinem gmina wybudowała Cmentarz Komunalny w Starorypinie. W 2011 roku wspólnie z miastem i powiatem gmina partycypowała w kosztach budowy hali sportowej i basenu w Rypinie.
Niezmiernie ważnym zadaniem gminy, pochłaniającym największą część budżetu, jest prowadzenie spraw związanych z oświatą. Gmina utrzymuje 5 szkół podstawowych oraz gimnazjum. Troską samorządu gminy jest dbałość o stan bazy oświatowej. Corocznie w budynkach szkolnych prowadzone są remonty m.in. wymiana okien, wymiana elewacji, układanie terakoty, malowanie. Przebudowa kotłowni i zmiana sposobu ogrzewania na ekologiczne w Gimnazjum w Kowalkach oraz w Szkołach Podstawowych w Borzyminie, Sadłowie i Starorypinie Rządowym, gdzie źródłem ciepła jest olej opałowy, zrębki drewna czy słoma, to jedna z bardziej kosztownych lecz finansowo opłacalnych inwestycji. W Sadłowie, Kowalkach i Starorypinie zamontowano kolektory słoneczne. Utworzenie pracowni komputerowych we wszystkich szkołach znacznie poprawiło warunki nauczania. We wszystkich szkołach podstawowych urządzono salki sportowo-rekreacyjne i pomieszczenia dla przedszkolaków. Największą jednak chlubą samorządu gminy jest dokonana rozbudowa budynku gimnazjum wraz z dobudową kuchni i stołówki oraz wybudowanie czterech sal gimnastycznych w Kowalkach, Borzyminie, Sadłowie i Starorypinie Rządowym.
Na terenie gminy występuje brak typowych instytucji prowadzących działalność kulturalną. Zadania te są realizowane w remizach strażackich i świetlicach wiejskich. Najważniejszą instytucją kultury jest Gminna Biblioteka Publiczna w Kowalkach z filiami w Sadłowie i Borzyminie. We wszystkich szkołach na terenie gminy funkcjonują zespoły wokalne, muzyczne, teatralne lub chóry, które systematycznie prezentują swój dorobek podczas uroczystości szkolnych czy imprez środowiskowych. Biorą również udział w różnego rodzaju konkursach czy przeglądach. Od 1994 roku funkcjonują przy urzędzie gminy zespoły wokalno – instrumentalne, których dorobek artystyczny jest już całkiem pokaźny.
W pomieszczeniach pałacu w Sadłowie utworzono pracownie artystyczne w zakresie rzeźby, malarstwa, witraży. Prowadzone są tam zajęcia dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjum oraz warsztaty dla nauczycieli. Zagospodarowany został teren wokół pałacu, z wybudowaniem kortu tenisowego oraz boiska do piłki nożnej.
W trosce o dzieci wiejskie zakupiono i zamontowano place zabaw we wsiach: Marianki, Starorypin, Rusinowo, Głowiński, Kowalki, Borzymin, Czyżewo, Dylewo, Rypałki, Stępowo, Sadłowo, Zakrocz,
Sport jest dziedziną, którego uprawianie znacznie wzmaga rozwój fizyczny młodzieży. Stąd wiele inicjatyw władz samorządowych oraz szkolnych. Rozgrywki sportowe w różnych dziedzinach oraz treningi prowadzone są w szkolnych salach gimnastycznych niemal codziennie do późnych godzin wieczornych. Na trwale w kalendarzu imprez sportowych wpisały się już turniej piłki nożnej halowej lub na boiskach na szczeblu szkół, sołectw i gmin o puchar Wójta Gminy Rypin. Boiska do piłki nożnej funkcjonuję we wsiach: Balin, Cetki, Czyżewo, Dębiany, Dylewo, Godziszewy, Kowalki, Marianki, Puszcza Rządowa, Sadłowo, Starorypin Prywatny.
Systematycznie prowadzone są remonty w strażnicach OSP. Tylko w 2010 roku dokonano remontu remiz w Sadłowie, Stępowie, Rypałkach, Kowalkach, Godziszewach (dobudowa sali). Zakupiono lekki samochód pożarniczy dla OSP w Stępowie oraz w 2006 roku przeprowadzono remont kapitalny samochodu pożarniczego OSP w Sadłowie, natomiast w 2007 roku samochodu pożarniczego OSP w Kowalkach. W 2009 roku wyremontowano lekki samochód pożarniczy jaki Wiejska Ochotnicza Straż Pożarna w Zakroczu otrzymała z Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy. W 2012 roku zakupiono nowy samochód ratowniczy typu ciężkiego dla OSP Sadłowo. Jednostki systematycznie są zaopatrywane w sprzęt niezbędny do akcji ratowniczych i ćwiczeń.
Na terenie gminy aktualnie działalność prowadzi 17 kół gospodyń wiejskich i zrzeszają one ponad 350 członkiń. Prezentacje stołów wigilijnych czy wielkanocnych, pikniki rodzinne, organizowanie wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci, obchody Dnia Dziecka, Dnia Matki, Dnia Babci i Dziadka na trwałe wpisały się do kalendarza imprez gminnych. Część kół próbuje swoich na niwie artystycznej, tworząc zespoły wokalne ( Balin, Rypałki). Ponieważ jest to działalność niezwykle aktywna, więc skłoniła władze gminy do podjęcia się remontów budynków świetlic wiejskich. Wyremontowano świetlice we wsiach: Balin, Borzymin, Dylewo, Marianki, Puszcza Rządowa, Rusinowo, Starorypin Prywatny, Czyżewo. W 2012 roku wybudowano nową świetlicę wiejską w Dębianach.
Aktualnie na terenie gminy zarejestrowanych jest ponad 340 podmiotów gospodarczych, głównie o profilach : produkcja przemysłowa i spożywcza, handel, budownictwo, mechanika pojazdowa, transport.
Gmina stawia do dyspozycji potencjalnych inwestorów tereny pod budownictwo mieszkaniowe, rekreacyjne, przemysłowe i usługi.
Jan Kwiatkowski, dnia 09.01.2013 r.
